Dende que voltei ao meu lugar, na astilleira de traballo, e a medida que pasaban diferentes pezas de ourivería polas miñas mans,  xurdíume un especial  interese polo Sapo, peza raíña da ourivería tradicional galega. Un interese que í a máis alá dos porques das súas formas, do porque da súa denominación, do porque da súa importancia simbólica e de outros moitos máis porques…  Ademais da importancia da súa descontextualización da vestimenta tradicional  e do traslado deste á actualidade.

Pensei en tolear coma sempre, tiña xa unha nova obsesión, “os sapos”.

Comprendín a medida que pasaba o tempo a súa importancia, pois crín ver a mulleres con nome propio en cada unha destas pezas… fantásticas mulleres cos seus defectos e virtudes que me querían falar dalgo, quizais a historia das súas antecesoras, e mesmo a súa propia historia, preparando unhas fortes raizames para o que estaba por vir.

Na súa alquimia , nos procesos de creación de cada un destes sapos , comecei  case sen darme conta a falar con eles, e en cada un vía a unha muller en diferentes estados, pois mesmo na súa orixe,  na composición da filigrana, tes a obriga de imprimirle a personalidade adecuada, xa que terá que fuxionarse coa muller que o leve. O lume fai resaltar as súas paixóns máis agochadas . Cando lle limas os cantos déixase levar e é ela, este novo sapo,  a que escoita as miñas inquedanzas. Ao branquexar acomódanse na auga en paz, onde non queren falar nen escoitar, só voar. Cando as sumerxes no óxido asemella un corpo desencaixado rodeado de sangue, desacougandome por completo. Cando lle traballas o acibeche, érguese como se dunha  forza da natureza se tratara. Chegado ao seu remate, no pulido final, vístelas de gala para que se sintan bonitas por elas mesmas.

Na miña búsqueda sobre os seus porques atopara, xa hai tempo, diferentes teorías sobre a súa definición, unha de Fernando Fernandez Vilanova e outra de Rafa Quintía Pereira, máis sentía que era preciso profundizar máis no tema, tíñame inquieta.

Eu precisaba dunha visión feminina; quizáis a miña propia visión, a cal ata o momento non estaba preparada para tan tremenda explosión de pensamentos que non sabía como ordear e plasmar con palabras. Intenteino, máis non sabía o modo de comunicalo, non era experta nas letras nin nese tipo de expresión artística.

Fai só uns días recibín un fermoso correo de Chus Pato, escritora galega, dona dun sapo que fixen recentemente, cando lin o texto apareceu ante min un milagre que me fixo ver que o noso dialogo,  en todo o proceso de alquimia, fora algo real.

Desde que teño acordanza lembro os sapos: ese lóstrego de luz sobre a brancura, o brillo do acibeche do lado da dozura do veludo. Lembro os sapos como un desexo e un imposíbel porque se algo tiña claro ao respecto era o feito de que eu nunca vestiría un traxe de galega, nin o rústico nin o de gala, e sendo así … sendo así eu non podería lucir nunca un sapo.

Así que o sapo estivo alí, desde o comezo, era o comezo.

 Un bo día, era o día dunha cerimonia á que asistía convidada, con abraio e deleite vin cinco, se cadra seis ou sete mulleres que coma min eran convidadas e portaban sapos pero non ían vestidas de galegas, ían de gala. Ese intre foi o dunha revelación, un sapo podía levarse sen o traxe tradicional, encargei o meu .. E de que me protexe o sapo? Fundamentalmente de min mesma, protéxeme da miña impaciencia, da ansiedade que tantas veces me traizoa, protéxeme da miña inseguridade, da envexa e da ambición que por veces sinto e que tanto me desacougan, protéxeme da miña lingua que tan a miúdo me enlea no que non quero, protéxeme ,en definitiva, do mal demo que eu mesma son e que  fai escoller mal e trabucar os camiños.

                Pero, se cadra, o máis e o mellor do meu sapo é que sei por il que todas as miñas antepasadas con todas as súas memorias están enrodeladas nel e por iso o meu sapo pode protexerme de min mesma, porque todas as que me precederon velan nel por min e din os seus consellos e o seu sosego. Elas, as que habitan na inmemorial memoria do sangue están nel, na noite na luz no brillo no amor do meu sapo, no seu cantar, na súa palabra inesquecíbel, esa que ninguén di e que todas escoitamos.

Chus Pato.

Moitas grazas Chus.